جمهور پرس/ مستند مسابقه بومگرد به کارگردانی تورج کلانتری و امیر منیری، در ۲ فصل تولید شده است. در هر فصل از مستند مسابقه بومگرد، سه خانواده در قالب رقابتی جذاب بر اساس آیتم‌هایی متناسب با زیست‌بوم انتخاب شده در چند قسمت به رقابت با یکدیگر می‌پردازند.
فصل اول بومگرد در گیلان تهیه شده بود و این بار تیم بومگرد در فصل دوم به استان هرمزگان سفر کرد. به بهانه پخش نوروزی فصل دوم این مجموعه از شبکه یک سیما، گفت وگویی با تورج کلانتری، یکی از کارگردانان و تهیه کنندگان این مستند مسابقه داشتیم که در ادامه می خوانید:
چرا گردشگری و حفظ محیط زیست برای شما دغدغه است و به آن می پردازید؟
مسئله مستند سازی و ساخت برنامه‌های تلویزیونی حداقل برای من و گروه ما به این شکل بوده است که از دغدغه هایمان و از زیست شخصی مان نشئت می گیرد.
وقتی می توانیم کاری را شروع کنیم که مسئله‌مان شده باشد. مسئله بومگرد، گردشگری پایدار، با توجه به ظرفیت‌های هر منطقه و نگاه به محدودیت‌های هر منطقه است.
این نگاه حاصل سال ها ساخت و ساز برنامه‌های تلویزیونی و برنامه های مستند بوده است. وقتی به نقاط مختلف کشور سفر می‌کنم، سفر و گردشگری برای بنده مسئله است.
خیلی اوقات، گردشگری به فرهنگ مناطق یا به محیط زیست لطمه می زند. ظرفیت های خوبی وجود دارد که می توان با در نظر گرفتن آنها امکان گردشگری پایدار را با توجه به فرهنگ عمومی منطقه فراهم کرد، ولی به آن توجه نمی شود. دغدغه ما از این نقطه شکل گرفت و ما متوجه شدیم بهترین روش بیان این دغدغه، برنامه تلویزیونی و همان رئالیتی شو بود. بنابراین طراحی یک رئالیتی شو با همراهی دوستان آغاز شد و آرام آرام پخته شد، حاصل چیزی بود که در فصل اول دیدید و فصل دومش در حال پخش است.
برای ساخت این مستند مسابقه به چه روستاهایی سفر کردید؟
برای فصل یک، استان گیلان و مناطق قاسم آباد، چابکسر، لنگرود و حوالی شرق گیلان انتخاب شده بود. برای فصل دوم، در استان هرمزگان بودیم؛ در شهرستان میان شهر، بندرعباس، هرمز و جاسک.
آیا هدف شما برای ساخت این مجموعه، صرفا آشنا کردن مخاطب با سنت های مختلف ایران بوده است؟ یا جنبه های دیگری هم مدنظر داشتید؟
قطعاً یک گردشگری پایدار نسبتی مهم با هویت و مردم آن منطقه دارد. مردم اگر به خودباوری برسند و باور کنند چیزهایی که دارند، از قبیل سنت ها، آداب و رسوم و صنایع دستی شان مهم است، و ما هم بتوانیم این مسئله را به درستی نشان دهیم، می‌توان به گردشگری پایدار، اشتغال زایی منطقه و درآمدزایی مردم منطقه کمک کرد. از این جهت، نگاه به سنت ها برای ما خیلی مهم بود و به همین دلیل مربی های محلی انتخاب کردیم که از اهالی همان مناطق بودند. مردم محلی، این بار در قامت مربی ظاهر شدند، مسئولیت داشتند و شرکت کننده ها تحت نظر آنها بودند. این یک هویت بخشی به آداب و رسوم و سنن آن منطقه،صنایع دستی و حرفه هایی بود که مردم آن منطقه به آن شهره هستند.
فیلم برداری چقدر به طول انجامید؟
فیلم برداری حدود یک ماه طول کشید.
برای ساخت بومگرد، دغدغه ای احساس کردید؟ یا صرفا برای پر کردن اوقات فراغت مخاطب بوده است؟
تمایل داشتیم دغدغه ها و اهدافمان را در قالبی بگوییم که برای مخاطب عام سرگرم کننده و جذاب باشد و حالش را خوب کند. برنامه سازی به شکلی که هم از نظر رنگ بندی و هم از نظر طراحی آیتم به گونه ای باشد که مخاطب حالش بهتر شود را جزو کارهای ویژه خودمان می‌دیدیم. می خواستیم آن ساعتی که مخاطب کار ما را تماشا می کند، با حال خوبی ببیند و شاد باشد. این مسئله از اهداف تیم ما بوده است.
با ساخت این مجموعه، مشکلات و معضلات فرهنگی هم نمایان شدند؟ این مجموعه توانست قدمی برای رفع این مشکلات بردارد؟
در هرقسمت سعی کردیم مشکلات و معضلات فرهنگی را به بهانه‌های مختلفی بیان کنیم؛ مثلاً در فصل یک، به جنگل های هیرکانی اشاره شد.یا می توانم به صحبت هایی که پیرامون ساخت و سازهای بی‌رویه، معضل زباله و اتفاقات بدی که برای جنگل های هیرکانی افتاده است، اشاره کنم که در بین افراد رد و بدل می شد. این اشارات را هم در فصل اول داشتیم و هم در فصل دوم. درباره محیط زیست و یا برخوردهای غلط در رابطه با آداب و رسوم و سنن مردم منطقه، هم اشاراتی شده است. قطعاً یکی از اهداف ما بیان این نکات به گونه ای است که هم مخاطب اذیت نشود و هم به جنس برنامه بخورد.
آیا در مواجهه با فرهنگ های مختلف، جهان بینی جدیدی برای شما ایجاد شد؟
شاید بهتر باشد بگویم که وقتی بیشتر در ایران می گردید و بیشتر با فرهنگ و اقلیم ایران آشنا می شوید، بیشتر ایران را دوست می‌دارید. به نظرم، نشان دادن این زیبایی‌ها و حتی معضلات و مشکلات، دغدغه ما را بیشتر می کند و مسئولیت اجتماعی‌مان بیشتر می شود. برای ما به این شکل بوده است و حس می کنم برای مخاطب هم به این شکل باشد که مسئولیت و باری بر دوش احساس کند. ما نسبت به هر سانت این یک میلیون و ۶۴۸ هزار کیلومتر مربعی که جزء خاک ایران است، مسئول هستیم و باید حواسمان به آن باشد. نسبت به فرهنگ، محیط زیست، مردم و مسائل مردم، شاید قبلا این نگاه را داشتیم، اما بومگرد باعث شد به این نگاه نزدیک تر شویم.
آیا در تولید این مجموعه،موانع و مشکلاتی از جهت مردم روستاها داشتید؟ پیش آمد که رفتار خوبی با شما نداشته باشند؟ استقبال و برخورد روستاییان و محلیان با ساخت مجموعه چطور بود؟
واقعا اگر همکاری و همیاری مردم روستا و اهالی محله نبود، بومگرد یا ساخته نمی‌شد و یا به این شکل و به این غنایی که امروز هست، نمیرسید. مردم به شدت کمک کردند؛ هم در فصل اول و هم در فصل دوم. مردم محلی هرمزگان به ما کمک کردند، و قبل از تولید هم هدف‌مان این بود که با مردم منطقه ارتباط وسیعی داشته باشیم، چون اگر این ارتباط نبود، جنس کار خوب از آب در نمی آمد و کاری نمی شد که الان می‌بینید.
