جمهور پرس/ محسن کریمیان تهیه‌کننده و کارگردان مجموعه مستند «ضد» که این روزها فصل دوم آن در حال پخش از شبکه مستند سیماست، در گفتگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، با اشاره به اینکه تیم سازندگان این مستند از اواخر تابستان سال ۹۹ وارد مرحله تحقیق و پژوهش برای ساخت آن شدند، مطرح کرد: ابتدا به ۸۰ عنوان موضوعی رسیدیم اما بسیاری از آن‌ها محتوا و آرشیو بصری مناسب برای ساخت یک مستند را نداشتند؛ به عنوان مثال نژادپرستی یکی از آن موضوعات بود. پس در نهایت ۲۰ موضوع برای فصل اول انتخاب شد و همزمان وارد مرحله نگارش متن نریشین، تصویریابی و تدوین شدیم.
کریمیان با بیان اینکه در فصل اول برای چیدمان قسمت‌ها دچار آزمون و خطا می‌شده و با ذائقه مخاطب آشنا نبوده است، اظهار داشت: خوشبختانه در فصل دوم با شناخت ذائقه مخاطب قسمت‌های مختلف مستند به لحاظ شکل نگارش و روایت یکدست‌تر شده است. در فصل دوم از موضوعات کاملا تخصصی کمی فاصله گرفتیم و بیشتر روی موضوعاتی تمرکز کردیم که مخاطب ایرانی بیشتر با آن سروکار و در زندگی‌اش جریان دارد.
تهیه‌کننده «ضد» با بیان اینکه در هنگام تحقیق و پژوهش به محتواهایی برخورد کرده که قابلیت عرضه در مستند را نداشته است، بیان کرد: مستند یک ظرف زمانی دارد و ما نمی‌توانیم تمام محتواهایی را که به آن دست پیدا می‌کنیم، مورد استفاده قرار دهیم. به همین دلیل دوستان پیشنهاد دادند از برخی محتواها که مناسب مخاطب عام هست، در فضای مجازی این برنامه استفاده کنیم که خوشبختانه با استقبال مخاطبان مجازی نیز روبه‌رو شده است، به گونه‌ای که مخاطبان نیز این مستند را تبلیغ کرده‌اند. اگرچه «ضد» مستندی‌ست که رویکرد انتقادی به زندگی مدرن و نظام سرمایه‌داری دارد، اما مدل روایت آن خاص است و در جدول پخش شبکه مستند مخاطب پروپاقرص دارد.
وی در رابطه با مراحل تحقیق و نگارش فصل دوم این مستند اظهار داشت: بسیاری از موضوعاتی که ما قصد داشتیم در «ضد» بدان بپردازیم، در غرب امتحان شده و به نتیجه رسیده است، پس به راحتی می‌شود به تحقیقات آن‌ها دسترسی پیدا کرد. همچنین به رسانه‌هایی که رویکرد انتقادی نسبت به وقایع نظام سرمایه‌داری دارند، رجوع کردیم و از مطالب آن‌ها بهره بردیم. به عنوان مثال ما درون‌مایه مطالب خود را از رسانه‌هایی همچون گاردین، ترجمان و… می‌گرفتیم، آن را دراماتیزه و با ذائقه مخاطب ایرانی همراه می‌کردیم تا جذاب باشد.
پایه تحقیقات ما مقالاتی بود که پیش از این منتشر شده بودند. پس از انجام پژوهش اولیه آن را بدست نویسنده می‌سپردیم و ایشان باتوجه به رویکرد خود از محتوا استفاده می‌کرد تا به متن نهایی برسد.
کریمیان با اشاره به اینکه برای شروع هر قسمت از تکنیکی استفاده کرده تا مخاطب را با خود همراه کنند، گفت: صحبت درباره یک مساله بی‌ربط تا رسیدن به موضوع اصلی تکنیکی است که در سینما هم به کار می‌رود اما ما در روایت مستند از آن استفاده و تلاش کردیم در مدل‌های مختلف آن را امتحان کنیم، چراکه ساخت مستند بستری برای تجربه کردن است تا مستندساز به این نتیجه برسد کدام روش بیشتر جواب می‌دهد.
وی پرداختن به موضوعات جهانی را جزو اهداف این مستند دانست و بیان کرد: با این کار اولا قصد داشتیم تجربه‌های جهانی را به مخاطب ایرانی منتقل کنیم تا جلوی ضرر و اشتباه را بگیریم. ثانیا فرآیند ساخت هم راحت‌تر بود. از سوی دیگر کشورهای غربی تجربه‌های بیشتری در مواجهه با مظاهر مدرنیته دارند، برای همین به مسائل روز در کشورهایی توجه کردیم که از این موضوعات ضربه خورده و نتیجه نگرفته‌اند.
این مستندساز درباره انتخاب عنوان مستند نیز مطرح کرد: ما به دنبال واژه‌ای بودیم که در عین کوتاه بودن نزدیک به درون‌مایه کار باشد، پس باتوجه به این موضوعات، از ابتدا می‌دانستیم قرار است مسائل روز را نقد کنیم و اصطلاحا رویکرد نقادانه به موضوعات داشته باشیم، واژه «ضد» را برگزیدیم که تا پیش از ما اسم هیچ اثر و مجموعه‌ای نبوده است.
