به گزارش جمهور پرس، مراسم تاسوعا و عاشورا، مراسم عید فطر و… مواردی هستند که از روستای سرخ ایران در فضای مجازی و غیرمجازی بسیار به چشم میخورد اما در اینجا به آنها نپرداختیم. در این مطلب سری به درمانگاه ابیانه زدیم؛ درمانگاهی که تا دو سه سال پیش بوی خاموشی میداد و حتی پزشکی به طور ثابت در آن مستقر نبود ولی این روزها این بوی خاموشی، گویی به روشنایی گراییده و با همت پزشک جوان و اهالی ابیانه و روستاهای اطراف، به مجهزترین درمانگاه روستایی کشور بدل گشته.
با توجه به اینکه این روستا سالیان سال است که به یکی از قطبهای گردشگری جهان تبدیل شده اما متاسفانه تا چند سال پیش خدمات درمانی خاصی به اهالی کهنسال و همچنین گردشگران ارائه نمیشد اما تقریبا از حدود دو سال پیش با حضور پزشکی جوان در این درمانگاه، ورق برگشت. گویا سلامت اهالی و گردشگران به یکی از مهمترینهای این روستا تبدیل شد.
دکتر «محمدامین معتقدیفرد»؛ پزشک جوانی که پس از حضور و استقرار در درمانگاه ابیانه، کمک اهالی را طلبید و با کمک آنان دست به تجهیز و استقرار دستگاهها و امکانات پیشرفته پزشکی در درمانگاه رو به خاموشی ابیانه زد.
لازم است بدانید که دکتر معتقدیفرد در زمانهای فراغت هم بیکار نمینشیند و دستگاه فشار خون و سنجش قند خون را برمیدارد و راهی منازل اهالی روستا میشود و سعی میکند از نزدیک جویای حال آنان باشد. یک روز کامل در ایام نوروز با او همراه شدیم. صحبتهای ما با او را در طول این یک روز میخوانید:
گسترش امکانات و خدمات
از حدود دو سال پیش سعی کردیم که در دو حوزه، فعالیتهای درمانگاه ابیانه را پیش ببریم؛ یکی گسترش امکانات و دیگری گسترش خدمات بود.
در حوزه گسترش امکانات با لطف و اعتمادی که خیرین داشتند توانستیم چند میلیارد تومان تجهیزات در درمانگاههای مختلف این منطقه قرار دهیم. لازم به ذکر است که من علاوه بر ابیانه در ده روستای دیگر در اطراف ابیانه نیز فعالیت میکنم. این مجموعه ۱۱ روستا، شامل روستاهای بخش چیمه رود و برزرود میشود که عبارتند از هنجن، یارند، کمجان، برز، طره، ابیانه، چیمه، تکیهسادات، بیدهند، فریزهند و روستای کوهستانی وش که در نزدیکی قله کرکس قرار دارد.
ما در مرکز ابیانه سعی کردیم که کارهای زیرساختی انجام دهیم. تقریبا تمام دستگاهها و تجهیزات موجود در درمانگاه ابیانه زمانی که برق قطع باشد کار نمیکنند. ما یک موتور ژنراتوری تولید برق هلندی با کمک خیرین در این درمانگاه مستقر کردیم که در زمان قطعی برق، زیرساختها بتوانند فعال باشند.
لازم به ذکر است که برروی همه دستگاههایی که خیرین در اختیار درمانگاه ابیانه قرار دادهاند اسامی خیرین ثبت شده است و تا جایی که امکان داشته برای این دستگاهها وقفنامه تهیه شده تا این تجهیزات قابل خارج شدن از درمانگاه نباشد و تعلق آنها به درمانگاه مشخص و معلوم باشد.
به غیر از آن یک دستگاه مانیتور بیمارستانی با کمک خیرین تهیه شد که این مانیتور علائم قلبی و تنفسی را به ما نشان میدهد. در واقع درجه فشار خون خیلی بالا و خیلی پایین که در بسیاری از افراد با کاف فشارسنج جیوهای شنیده نمیشود، با این دستگاه به طور کامل قابل نمایش دادن است و همچنین میتوانیم از طریق این دستگاه بر روی بیمارانی که به صورت موقت بستری شدهاند پایش دائمی داشته باشیم.
دستگاه دیگری که در ایران بسیار کم موجود است و ما توانستیم آن را از سوئیس با کمک خیرین وارد کنیم و قابل حمل است دستگاهی است که وقتی بیمار دچار ایست قلبی – تنفسی میشود، پدهای این دستگاه بر روی قفسه سینه بیمار قرار میگیرد و با زدن یک دکمه، خود دستگاه به طور اتوماتیک ریتم قلب را میخواند و اگر نیاز باشد به بیمار شوک وارد میکند. در حالت عادی نیاز است که بیمار به یک مرکز درمانی رسانده شود، نوار قلب گرفته شود و به وسیله پزشک بررسی گردد و در صورت تشخیص پزشک به بیمار شوک داده شود، در صورتی که این دستگاه چون قابل حمل است به وسیله پزشک به بالای سر بیمار منتقل و تمامی این کارها را به تنهایی و با دقت فراوان در کمترین زمان ممکن انجام میدهد. این دستگاه در کشورهای اروپایی و حتی آمریکای شمالی بر سر چهارراهها و فروشگاههای بزرگ قرار گرفته که در دسترس همگان باشد. در ایران این دستگاه فقط در سرویس اورژانس و در شهرهای بزرگ از آن استفاده میشود.
دستگاه الکتروکاتر هم به کمک خیرین در درمانگاه ابیانه مستقر شده که برای سوزاندن زخمهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه در اتاق عمل بیشتر کاربرد دارد و اگر مراجعینی داشته باشیم که زخمهای شدید به همراه خونریزی سطحی داشته باشند از آن استفاده میشود.
دستگاه اکسیژنساز که به جای کپسولهای اکسیژن مورد استفاده قرار میگیرد از تجهیزات دیگری است که به کمک خیرین در درمانگاه قرار گرفته. این دستگاه دارای یک لیوان است که آن را پر از آب میکنیم و خود دستگاه از اکسیژن موجود در آب، اکسیژن تولید میکند. دستگاه اکسیژنساز، خطر حمل و انفجار کپسولهای قدیمی اکسیژن را نداشته و همچنین نیاز به پر کردن و شارژ مجدد ندارد.
از امکانات دیگر درمانگاه ابیانه تختهای بیمارستانی آن است. در گذشته در این درمانگاه، تختهای فلزی قدیمی وجود داشت که غیرقابل حرکت بود. خیرین تختهای چند تکه اتاق آی سی یو؛ مخصوص مراقبتهای ویژه به همراه تشکهای مواج را تهیه کردند. این تختها قابل جابجایی است و در پوزیشنهای مختلف تنظیم میشود.
دستگاه ساکشن، یکی دیگر از دستگاههای اهدایی از سوی خیرین به درمانگاه ابیانه است. همچنین دستگاه بخور گرم و سرد که برای بیمارانی که سرماخوردگی یا سینوزیت دارند از آنها استفاده میکنیم.
دیابت و فشار خون، مشکلات اصلی اهالی ابیانه
در حوزه گسترش خدمات ابتدا از یک کارشناس بهداشت محیط در درمانگاه ابیانه استفاده کردیم تا اصناف، رستورانها و فروشگاهها بتوانند کارت بهداشت که در گذشته برای دریافت آن به شهرستان نطنز مراجعه میکردند را در خود ابیانه دریافت کنند. پس از آن، یک کارشناس روانشناسی و کارشناس تغذیه در این درمانگاه مستقر کردیم. با توجه به اینکه عمده جمعیت روستای ابیانه سالمندانی هستند که با فشار خون، دیابت و مشکلات تنهایی دست و پنجه نرم میکنند، بنابر این با کمک این کارشناسان، مسائل روانشناسی و مسائل تغذیهای آنان مورد بررسی قرار گرفت.
از سوی دیگر یک مراقب سلامت خانم در درمانگاه مستقر شد که با توجه به مشکل فشار خون و دیابت اهالی، به صورت هفتگی و روزانه، فشارخون اهالی و میزان قند خونشان را اندازهگیری میکنیم. در این درمانگاه بیماران دیابتی با روشهای روز دنیا مورد بررسی قرار میگیرند. در واقع ۷۰-۸۰ درصد افراد تحت پوشش ما سالمندانی هستند که به طور میانگین بالای ۷۰ سال سن دارند و مشکل عمده آنها دیابت و فشار خون است و ما سعی میکنیم با بهروزترین روشهای علمی، هم به طور دورهای از آنها آزمایش بگیریم و هم درمانشان را با بهروزترین روشهای علمی دنیا انجام دهیم.
از سوی دیگر با ارتباطی که با افراد خصوصا در خارج از ساعت اداری برقرار میکنم از وضعیت بیماران به خوبی آگاه میشوم.
خدمات آزمایشگاهی
از جمله خدمات مهمی که این روزها در درمانگاه ابیانه ارائه میشود، ایجاد خدمات آزمایشگاهی است؛ خدماتی که در گذشته در درمانگاه ابیانه و حتی روستاهای اطراف هم ارائه نمیشد. در این آزمایشگاه که به همت خیرین راهاندازی شده، هفتهای یک مرتبه از مراجعین آزمایش دریافت میشود و جواب آزمایشات طی ۲-۳ روز در اختیار مراجع قرار میگیرد. دستگاه سانتریفیوژ ۱۶ شاخه مستقر در این آزمایشگاه که در یک دقیقه ۱۴ هزار بار چرخش دارد و دستگاه میکروسکوپ موجود در این آزمایشگاه، توسط خیرین در اختیار درمانگاه ابیانه قرار گرفته است.
خدمات دندانپزشکی
از دیگر خدمات مهم که تابحال در ابیانه وجود نداشته، راهاندازی واحد دندانپزشکی این درمانگاه است. یونیتی که داخل واحد دندانپزشکی درمانگاه ابیانه قرار دارد با نرخ سال گذشته، بالغ بر دویست و بیست میلیون تومان ارزش مالی دارد و یکی از مجهزترین یونیتهای دندانپزشکی است که توسط خیرین در واحد دندانپزشکی درمانگاه ابیانه مستقر گردیده.
قرار است که دندانپزشک متخصص در سال جاری هفتهای یک روز در درمانگاه ابیانه حضور داشته باشد و خدمات دندانپزشکی را به مراجعین ارائه دهد.
مجهزترین درمانگاه روستایی کشور
در زمینه امکانات به جرات میتوانیم بگوییم که درمانگاه ابیانه، مجهزترین درمانگاه روستایی در سراسر کشور است و به این موضوع افتخار میکنیم. اما این برای ما کافی نیست و هر روز به خاطر فرهنگ بالای مردم ابیانه که هم به تحصیل بسیار اهمیت میدهند و هم به بهداشت و خودشان در کارهای خیر بسیار پیشقدم هستند، بنابراین به دنبال گسترش این امکانات هستیم.
لازم به ذکر است که علاوه بر روستای ابیانه، در درمانگاه روستای هنجن نیز توسط خیرین، چند میلیارد تومان دستگاه و تجهیزات مستقر شده است که شامل تخت، دستگاه اکسیژنساز، دستگاه نوار قلب و فشار خون و … میشود.
مجوز استقرار پایگاه اورژانس در ابیانه
مشکل اساسی که در رابطه با اعزام بیماران به بیمارستان وجود دارد این است که نزدیکترین پایگاه اورژانس نزدیک به ابیانه حدود ۴۰ کیلومتر با آن فاصله دارد و مسیر پیچ در پیچ و کوهستانی باعث میشود از زمانی که ما درخواست آمبولانس بدهیم تا زمانی که این آمبولانس به ابیانه برسد چیزی حدود ۳۵-۴۵ دقیقه طول میکشد و تقریبا همین مدت زمان هم طول میکشد تا آمبولانس بیمار را به یک مرکز درمانی برساند و این در واقع از دست دادن گلدن تایمی است که ما برای بیماری که نیاز به اعزام داشته باشد در نظر میگیریم. با توجه به همه این موارد و موقعیت توریستی این روستا ما توانستیم امتیاز استقرار یک پایگاه اورژانس را در ابیانه بگیریم که نیازمند همکاری شورا و دهیاری روستا و همت خیرین است که در ساخت ساختمان پایگاه اورژانس ابیانه مشارکت داشته باشند و این پایگاه میتواند یک اثر بسیار ماندگار در ابیانه باشد.
نرخ رشد جمعیت در ابیانه
بنا بر سیاستهای کلی کشور که برای افزایش جمعیت ابلاغ شده، نرخ رشد جمعیت در ابیانه طی سالهای متوالی صفر بود و این آمار طی سالهای اخیر روند مثبتی به خود گرفته و این باعث شد که از طرف دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال ۱۴۰۱مورد تشویق قرار بگیریم.
یک خاطره از پزشک دهکده
از آنجایی که در روستا با لباس محلی قدم میزنم و با مردم روستا ارتباط نزدیکی دارم، یک روز که در حال قدم زدن بودم با عدهای گردشگر خارجی مواجه شدم و با آنها گرم صحبت شدم. آنها از ایتالیا آمده بودند و در بین آنها پزشکی بود که در یکی از روستاهای فلورانس کار میکرد. او خیلی کنجکاو بود که از نزدیک درمانگاه ابیانه و تجهیزات آن را ببیند. وقتی که او به درمانگاه ابیانه مراجعه کرد و تمیزی و امکانات موجود را دید بسیار شگفتزده شد. او میگفت ما در روستاهای اروپا هم چنین امکاناتی نداریم.
درمانگاه ابیانه از گذشته تا حال
در مورد تغییر وضعیت درمانگاه ابیانه از گذشتهها تا به امروز از اهالی ابیانه پرس و جو کردیم. «محمدرضا حاجیزاده ابیانه» یکی از اهالی روستا در این مورد گفت: به یاد دارم زمان کودکی مادرم در این بهداری بعنوان پرستار فعالیت میکرد. آن زمان خانواده حکیمزاده که گویا بانی ساخت ساختمان بهداری ابیانه بودند بعدها یک دستگاه نوار قلب به بهداری اهدا کردند، یک یونیت دندانپزشکی هم وجود داشت که دکتر وشوشادی که در حال حاضر در شهرستان نطنز فعالیت دارند روزهای چهارشنبه در درمانگاه حضور داشتند و مواردی مانند پر کردن دندان آن هم در صورتی که نیاز به عصبکشی نداشت در این واحد انجام میشد. در واقع فقط این امکانات محدود در درمانگاه ابیانه وجود داشت.
پزشکانی که در این درمانگاه حضور داشتند یکی دکتر مایار بود که اهل کشور افغانستان بود و یکی از پزشکان حاذقی بود که در این درمانگاه فعالیت میکرد. بعد از آن دکتر نوروزپور و… بودند . همچنین دکتر همایون امینی که از اهالی کاشان بود و در این درمانگاه مدتی فعالیت میکردند. به طور کلی درمانگاه ابیانه تا بحال به این صورت فعال نبوده و در واقع تجهیزات و دستگاههایی که در حال حاضر در درمانگاه وجود دارد در گذشته نبود. در آن زمانها یک آمبولانس در درمانگاه وجود داشت که متاسفانه ماندگار نشد و حتی با توجه به تلاش کادر بهداری و اهالی و سکنه ابیانه که حدود هزار نفر بودند، امکان استقرار یک دستگاه آمبولانس در ابیانه مهیا نشد. همچنین تا چند سال گذشته پزشک دائما مستقر در ابیانه حاضر نبود و در تعطیلات خاص مانند نوروز و تعطیلات تاسوعا و عاشورا یا عید فطر، گاها پزشکی در ابیانه نبود و مردم و اهالی با مشکلات بسیاری مواجه بودند.
البته نباید فراموش کرد که گرفتن تجهیزات برای بخشهای مختلف روستای ابیانه یک طرف قضیه است. طرف دیگر قضیه ماندگاری و نگهداری این تجهیزات میباشد. چنانکه در چند دوره گذشته، در روستا چه در بخش بهداری و چه سایر قسمتها اقدام به تهیه یا فراهم آوردن تجهیزاتی مانند آمبولانس یا خودرو آتشنشانی و… شده ولی در حال حاضر خبری از وجود آنها نیست. شاید بتوان گفت مهمتر از تجهیز، نگهداری و حفظ و بکارگیری این تجهیزات در دورههای بعدی است.