یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد بخصوص جوانان را درگیر کرده، آکنه یا جوشهای جوانی است. همه فکر میکنند که جوشها مخصوص جوانان است و در یک دوره خاص به وجود میآیند و پس از مدتی برطرف میشوند اما واقعیت این است که این جوشها دو اشکال ایجاد میکنند؛ یکی اینکه جاهای این جوشها و آکنهها بر روی پوست باقی میماند که برطرف شدن آنها مستلزم سالها وقت و هزینه است و تقریبا جای این جوشها هیچ وقت به طور کامل بهبود پیدا نمیکند. موضوع دوم، آکنههایی هستند که در اثر شغل، در سنین دیگر خودشان را نشان میدهند. در مورد این نوع آکنهها باید مراقب باشیم که نشانههایی از بیماریهای دیگر نباشند.
برای بررسی دقیقتر این موضوع، دکتر «امیررضا حنیفنیا»؛ متخصص پوست، مو و لیزر به جمهور پرس گفت: آکنهها عموما از سن ۱۰ تا ۱۲ سال شروع میشوند . ابتدا این آکنهها حالت جوشهای زیرپوستی دارند و به مرور زمان به جوشهای چرکی بدل میشوند. در این نوع آکنهها شاید سابقه خانوادگی وجود داشته باشد. در خانواده بعضی از افراد، جوشهای شدید به صورت موروثی وجود دارد. این افراد باید برای درمان جوشهای جوانی از سنین پایینتر اقدام نمایند تا بتوانند جلوی عارضههای ناشی از این جوشها را به موقع بگیرند. کسانی که سابقه خانوادگی جوشهای شدید جوانی دارند بیشتر در نواحی پشت دچار این جوشها میشوند و مجبور هستند داروهای خیلی قوی استفاده کنند.
وی درمورد پیشگیری از بروز چنین جوشهایی گفت: یکی از راهها بهبود تغذیه است. استفاده کمتر از غذاهای چرب و سرخکردنی و استفاده از آب هویج به دلیل دارا بودن ویتامین A و خاصیت لایهبرداری در جلوگیری از ایجاد جوش بسیار موثر است.
حنیفنیا ضمن بیان اینکه بعضی از افراد تصور میکنند باکشیدن لیف بر روی جوشها میتوانند به برطرف شدن آنها کمک کنند در حالی که این تصور، یک تصور اشتباه است افزود: با این کار انتقال عفونت داخل جوش از نقطهای به نقطه دیگر از بدن امکانپذیر میشود و در واقع باعث ازدیاد جوشهای روی پوست خواهد شد.
از سوی دیگر بعضی از افراد اقدام به مالیدن آبلیمو و سرکه بر روی جوش میکنند که توصیه میشود که از اینگونه درمانها که هیچگونه پشتوانه علمی ندارند خودداری کنند.
این متخصص پوست و مو در بیان راهکارهای پیشگیری و درمان این نوع جوشها گفت: مراقبتهای ساده از پوست مثلا شستشوی پوست با یک صابون آنتی باکتریال میتواند در دوران نوجوانی از بروز آکنههای جوانی جلوگیری کند. فشار دادن آکنهها بر خلاف تفکر عام کاری بسیار اشتباه است. در واقع با فشار دادن جوشها منافذ پوست باز میشود و نتیجه را بدتر میکند. بهترین روش، استفاده از محلولهای آنتی باکتریال با درصد بسیار پایین مثلا یک یا دو درصد است. اریترومایسین و… از این دست محلولها برای نوجوانان مناسب است. همچنین شویندههایی که حاوی این آنتیبیوتیکها و ضدعفونیکنندههای پوست هستند از آکنه جلوگیری میکنند.
افزایش سن و شدت یافتن آکنه و درمانهای موضعی
حنیفنیا در مورد شدت یافتن آکنه با افزایش سن افزود: با بالا رفتن سن، شدت آکنه و جوشها بیشتر میشود. سادهترین راه استفاده از لایهبردارهای موضعی است که حاوی اسیدهای میوه و سالیسیلیک اسیدها هستند.
افرادی که دارای پوست چرب میباشند میتوانند از ضد آفتابهای مخصوص و مناسب با پوست خود استفاده نمایند. همچنین این افراد باید از کرمهای آبرسان استفاده کنند. کرمهای آبرسان فاقد چربی برای کسانی که تحت درمان آکنه هستند بسیار موثر است. همچنین کسانی که اگزما دارند باید از آبرسانهای حاوی چربی استفاده کنند اما کسانی که تحت درمان آکنه با داروهای لایهبردار هستند حتی در زمانهایی که پوستشان چرب است میتوانند از آبرسانهای فاقد چربی در کنار درمانهای دیگر استفاده نمایند.
در صورتی که درمانهای موضعی تاثیرگذار نبود در مرحله بعد باید از آنتی بیوتیکها که قابلیت استفاده طولانی مدت دارند استفاده کنیم. در واقع با حداقل آنتی بیوتیک باید بیشترین نتیجه را بگیریم. آنتی بیوتیکها بر اساس سن فرد تجویز میشود. مثلا اگر فرد زیر ۱۲ سال باشد باید اریترومایسین و آزیترومایسین تجویز شود و اگر بالای ۱۲ سال باشد دایکسی سایکلین و تتراسایکلین بر اساس نظر پزشک تجویز میشود.
اگر این آنتی بیوتیکها هم به آکنه جواب نداد نیاز به بررسیهایی وجود دارد و پس از این بررسیها داروهای قویتری تجویز خواهد شد. لازم به ذکر است که داروها باید زیر نظر پزشک متخصص تجویز شود و در کنار این داروها، درمان موضعی ادامه پیدا کند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
علل آکنه
این استاد دانشگاه، در مورد علل بروز آکنه در سنین و جنسیتهای مختلف به خبرنگار ما گفت: علل هورمونی، یکی از علل آکنه بخصوص در خانمهاست. سوالاتی که پزشک از بیمار میپرسد، میتواند او را به این نتیجه برساند که آکنه بیمار ریشه هورمونی دارد یا خیر. در صورتی که آکنه ریشه هرمونی داشته باشد، بررسیهای هورمونی توسط پزشک انجام میشود. در این موارد داروهای هورمونی در کنار داروهای ضد جوش برای افراد تجویز میشود.
بچههایی که زیر ۸ سال هستند و دچار جوش و آکنه میشوند حتما باید از نظر هورمونی و تیروئید بررسی شوند. همچنین کسانی که سابقه خانودگی تیروئید دارند از نظر اختلالات تیروئید باید مورد بررسی قرار گیرند.
حدود ۵ درصد از افراد جامعه از جوش و آکنه شکایت می کنند. بعضی افراد به ما مراجعه میکنند و می گویند که در دوران کودکی و نوجوانی جوش نمیزدند ولی الآن در سن ۳۵ سالگی دچار جوش و آکنه شدهاند. چنین افرادی از نظر هورمونی حتما باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
آکنههای شغلی
وی در مورد ارتباط آکنه و نوع اشتغال افزود: بعضی از شغلها هستند که افراد مشغول به آنها دچار جوش میشوند مثلا افرادی که در محیطهای مرطوب و گرم کار میکنند یا کسانی که در پتروشیمی در جنوب کشور فعالیت میکنند. آکنههای این افراد در اثر تعریق زیاد به وجود میآید. درمان این آکنهها کمی متفاوت است. همچنین افرادی که با روغنها و گریسها کار میکنند دچار آکنههای شغلی میشوند و با تغییر محیط شغلی بهبود مییابند اما نمیشود انتظار داشت که فرد بتواند شغلش را تغییر دهد بنابر این چنین افرادی با یک سری از مراقبتهای خاص پوستی میتوانند آکنههای شغلی را درمان کنند.
آکنه در نوزادان
حنیفنیا در پایان در مورد آکنه نوزادان خاطرنشان کرد: نوزادان دو، سه ماهه، وقتی دچار جوش و آکنه میشوند، والدین دچار نگرانی شده و گاها فکر میکنند که نوزادشان دچار مشکل هورمونی است. به هیچ عنوان جای نگرانی نیست. نوزادان طی چند هفته اول زندگیشان و حتی در شش ماهگی جوش میزنند. این جوشها خودمحدود شونده هستند و نباید آنها را دستکاری کرد. جوشهای نوزادان با یک محلول ساده ضدعفونی کننده پوست و مراقبتهای ساده پوستی از بین میرود.
بیشتر بخوانید:
درمان عوارض ناشی از سوختگی پوست
حساسیتهای پوستی، نوبرانه بهاری
افراد غیر متخصص، جراحی زیبایی را کنار بگذارند